Einkaþotuflugið á NATÓ-fundinn snýst um ímynd en ekki kostnað

Talsvert hefur verið hneykslast á því að fulltrúar Íslands hafi ferðast á einkaþotu á NATÓ-fund. Ég nenni nú ekki að hneykslast mikið á því og viðurkenni að það getur vel verið að það sé hárrétt að umframkostnaður að teknu tilliti til vinnutaps hafi verið óverulegur, þótt það myndi reyndar vera ágætt að biðja Ríkisendurskoðun fara yfir það.

Einkaþotuflugið fer í taugarnar á mörgum - þykir flottræfilsháttur á skjön við alvarlega atburði í efnahagsmálum, verðbólgu sem hefur alvarleg áhrif á kjör launafólks. Var tíminn sem sparaðist hjá ráðherrum nýttur til að takast á við efnahagsvandann? Ekki hefur mér skilist það. Ráðherrarnir verða að hugsa um hvort ferðamátinn skapar ríkisstjórninni bestu ímyndina. Rökstuðningur kostnaðarins er ekki það flestir láta sig mestu varða - eða það held ég ekki. (Því má svo bæta við að í Fréttablaðinu í dag upplýsir Sigmar Guðmundsson hjá Ríkisútvarpinu að hann hafi langt fram eftir degi, þ.e. 1. apríl, haldið að það væri aprílgabb að ráðherrarnir hefðu ferðast í einkaþotu.)

Mér skilst að það dugi að gróðursetja 80 tré til að kolefnisjafna aukaútblástur af þessu flugi. Þau yrðu eflaust áhugaverður ímyndarlundur á Fagra Íslandi Samfylkingarinnar sem er svo ráðalítil gegn stóriðjustefnunni, sbr. síðasta blogg mitt.

Ísland úr NATÓ - ekki fleiri álver!

Ertu ekkert á blogginu?

... spurði bloggvinkona sem ég hitti í dag. Sótti í síðustu viku málþing Bandarísku menntarannsóknasamtakanna (AERA) í New York og dvaldi þar fáeina daga til viðbótar. Hélt upp á afmælið mitt um miðja nótt á heimleiðinni í háloftunum.

Það er hins vegar um nóg að blogga: Umhverfisráðherra hefur nú úrskurðað gegn sannfæringu sinni um umhverfismat álvers í Helguvík og tengdra framkvæmda, þ.e. virkjana og raflína. Finnst að þetta sé í raun ein framkvæmd, treystir sér ekki til að úrskurða að svo sé og vill setja lög um að hér eftir verði að meta slíkar tengdar framkvæmdir saman. Hafi ég skilið fréttirnar rétt. 

Hér fyrir norðan vill Alcoa líka reisa álver og við þurfum að krefjast þess að álverið og allar tengdar framkvæmdir verði metin saman. Nú liggja fyrir tillögur að matsáætlunum um virkjun á Þeistareykjum og raflínur þaðan - sett fram sem tvær aðskildar framkvæmdir. Hvorttveggja er þó hluti af forsendum álversins, hluti af umhverfisáhrifum þess, og ætti allt þetta að metast saman.

Ektur eða einingar

Nú eru íslenskir háskólar smásaman að bolognavæða sig: taka upp samræmd kerfi þannig að auðveldara sé að meta nám sem stundað er í ólíkum löndum, hvort er heldur heilar prófgráður, einstök námskeið eða skiptinám. (Bolognavæða er kennt við ítölsku borgina Bologna þar sem elsti háskóli Evrópu starfar.) 

Háskólanám hefur um tiltölulega skamman tíma verið metið í einingum þar sem gert er ráð fyrir að eining samsvari vinnuviku á einhvern hátt. Þannig var háskólanám metið í stigum fyrsta árið sem ég stundaði nám í Háskóla Íslands, þ.e. 1976-1977. [Hvert stig var ígildi náms í eitt misseri.]

Nú skal tekið upp nýtt "einingakerfi", svokallaðar ECTS-einingar; hver eining í því er helmingi minni en íslensku háskólaeiningarnar. Þetta er þýðing á European Credit Transfer System, ef ég man rétt. Við gætum núna búið til ágætis nýyrði um þessar einingar: ektur. Ef "eining" er notuð um nýja kerfið mun allt fara í hrærigraut og ekta hefur þann ágæta kost að falla að íslensku málkerfi og þýða ekki neitt annað. Tekið skal fram að ég man ekki hvern ég heyrði fyrst nota orðið ekta en höfundur nýyrðisins er ég ekki. En vil gera mitt til að halda því á lofti.

Byggingarleyfi til álvers í Helguvík: Hneyksli eða sjónarspil?

Náttúruverndarsamtök Íslands (NSÍ) hafa sent frá sér yfirlýsingu þar þau fagna gagnrýni umhverfisráðherra á samþykktir bæjarstjórna Garðs og Reykjanesbæjar. NSÍ lýsa yfir fullum stuðningi við kæru Landverndar og krefjast þess að umhverfisráðherra ógildi álit Skipulagsstofnunar um álver í Helguvík og tryggi með þeim hætti að fram fari heildstætt umhverfismat fyrir álver, orkuflutninga og þær virkjanir sem óhjákvæmilega þarf að ráðast í. NSÍ benda á að fyrir kæru Landverndar séu gild rök sem m.a. byggja á markmiðum tilskipunar Evrópusambandsins um mat á umhverfisráhrifum þess efnis að allar upplýsingar liggi fyrir þegar ákvörðun er tekin. Þess vegna ber ráðherra að ógilda álit Skipulagsstofnunar og taka þannig af öll tvímæli um að fram verði að fara nýtt og heildstætt mat á umhverfisáhrifum. Sjá nánar á heimasíðu NSÍ.

Dráttur hefur orðið á því að umhverfisráðuneytið afgreiði kæru Landverndar og var að heyra á umhverfisráðherra í gærkvöldi í fréttum Sjónvarpsins að það væri vegna þess að málið væri flókið og hefði fordæmisgildi. Hvorttveggja er rétt - og má þá velta fyrir sér hvort útgáfa leyfis nú sé sjónarspil til að reka á eftir ráðherranum - eða hvað - og eiga þannig á hættu að fá óvandaðri niðurstöðu.

Umhverfisráðherra benti líka á í fréttunum að Samfylkingin hefði ekki náð Fagra Íslandi ómenguðu inn í stjórnarsáttmálann. Er það málið? Að henni verði ekki vært í ríkisstjórninni um hún úrskurðar um heildstætt umhverfismat? Vill umhverfisráðherrann í raun og veru stöðva þá iðju að stórar framkvæmdir séu bútaðar niður þannig að hver og ein standist mat á umhverfiáhrifum? Ef hið síðastnefnda á við styð ég ráðherrann.

Fagna gagnrýni umhverfisráðherra

Hugarfar gagnrýninnar hugsunar

Hvernig hugsar gagnrýninn maður? Hvað er lýðræði? Hvaða hlutverki gegna skólar í því að þroska gagnrýna hugsun og gildismat? Hvaða tækifæri gefur aukinn fjöldi innflytjenda okkur við þróa lýðræðið?

Svör við þessum spurningum og fjölmörgum öðrum færðu á ráðstefnu sem kennaradeild Háskólans á Akureyri gengst fyrir laugardaginn 15. mars nk. í húsakynnum sínum í Þingvallastræti 23. Ráðstefnan er haldin til heiðurs Guðmundi Heiðari Frímannssyni sem gegndi starfi deildarforseta kennaradeildar fjórtán fyrstu starfsárin en lét af þeim störfum sl. haust. Guðmundur er nú prófessor í heimspeki við deildina og flytur aðalerindi ráðstefnunnar sem nefnist Hugarfar gagnrýninnar hugsunar. Á ráðstefnunni munu einnig tala Vilhjálmur Árnason og Sigrún Aðalbjarnardóttir, prófessorar við HÍ, og Hanna Ragnarsdóttir dósent við KHÍ. Sjá dagskrá.

Okkur sem nú stjórnum deildinni fannst upplagt að efna til ráðstefnu á þessum tímamótum en jafnframt er deildin 15 ára þessu ári sem er síðasta starfsár hennar sem deildar en hún verður hluti af nýrri hug- og félagsvísindadeild Háskólans. 

Ráðstefnan er öllum opin meðan húsrúm leyfir, það er enginn aðgangseyrir og það eru veitingar að henni lokinni. Hún hefst kl. 13 og lýkur, ja, ætli hún klárist nokkuð fyrr en maturinn er búinn. En formlega á henni að ljúka kl. 16!

Glæsilegt fjölbýlishús Búseta við Kjarnagötu á Akureyri

Ég skrapp í gær til að skoða nýtt, stórt fjölbýlishús Búseta í nýja Naustahverfinu, sem mér skilst að sé stærsta fjölbýlishús utan höfuðborgarsvæðisins. Það er fimm hæðir og íbúðirnar eru "afgreiddar" með öllum heimilistækjum nema sjónvarpi og mér skilst að það sé nýjung, reyndar tekin upp eftir systurfélaginu á höfuðborgarsvæðinu. Bílakjallari er undir húsinu og þjónar hann jafnframt minna fjölbýlishúsi félagsins rétt hjá þannig að þessi tvö eru sambyggð neðanjarðar með bílakjallaranum. Í húsinu eru 58 íbúðir. Verulegt fjölmenni var á staðnum, bæði íbúar hússins, búsetar í öðrum íbúðum félagsins og gestir.

Það var á þeim árum sem ég var formaður Búseta á Akureyri (nú Búseti á Norðurlandi) sem við báðum Akureyrarbæ um að fá stórt svæði sem Búseti mætti skipuleggja eftir sínu höfði. Jafnframt tókum við sem í forystu félagsins sátum eftir því að skipulagsskilmálar gerðu ráð fyrir þessu stóra húsi beint á móti leik- og grunnskóla Naustahverfisins. Við sáum líka að Búseti ætti möguleika á því nýta sér skilmálana í stað þess að líta á þá sem hindrun. Þegar ég lét af formennskunni fyrir fimm árum hætti ég að fylgjast með þessu frá degi til dags en mikil er ánægjan að hitta þau sem voru með mér í stjórninni og hafa nú gert hina djörfu hugmynd að veruleika og fá tækifæri til að fagna með þeim og íbúum hússins og gestum.

Ég hef nú búið í búseturéttaríbúð í nærri 16 ár, fyrst í Berjarima í Borgarholtshverfi í Reykjavík og síðan við Drekagil á Akureyri, en það er á vesturbakka Glerár, bak við stórar blokkir sem stundum eru kallaðar mjólkurfernurnar. Mér líkar fyrirkomulagið vel því að það eru fastar greiðslur og engir bakreikningar vegna stórra viðgerða þótt ég sjái sjálfur um smærri viðgerðir innan húss og svo lét ég mála fyrir nokkrum árum. 

Ísland til fyrirmyndar

Ísland er til stakrar fyrirmyndar í heiminum með því að loka fátt fólk inni í fangelsum. Hér á landi voru árið 2006 aðeins 31,5 af hverjum 100.000 íbúum landsins í fangelsi (hagstofa.is), það mun vera um 0,03% af öllum Íslendingum samanborið við meira en 1% af fullorðnum Bandaríkjamönnum. Það munu reyndar ekki vera nema um fimm til tíu lönd sem hafa færri fanga hlutfallslega en Íslendingar. Mér sýnist að þessi hlutfallstala hafi meira að segja lækkað aðeins hér. Höldum áfram að lækka hana. Lokum fólk helst ekki inni og ef við lokum fólk inni sköpum föngum sem bestar aðstæður, t.d. til náms, og höfum tímann sem stystan.

Fangafjöldi í hámarki í Bandaríkjunum

Jökulsárnar í Skagafirði

SUNN, Samtök um náttúruvernd á Norðurlandi, hafa ályktað til stuðnings tillögu til þingsályktunar um friðlýsingu Austari- og Vestari-Jökulsár í Skagafirði, sem liggur nú fyrir Alþingi. Í ályktun frá SUNN segir: "Austari- og Vestari-Jökulsá í Skagafirði renna frá Hofsjökli. Þær hafa markað sér sérstöðu, sem eitt besta svæði til fljótasiglinga í Evrópu og þar hefur byggst upp umtalsverð atvinnustarfsemi þar sem afl jökulánna og umhverfi er nýtt með sjálfbærum hætti. Stjórn SUNN telur eðlilegt að friða svæðið og stjórna því á þann hátt að landslag, náttúrufar og menningarminjar séu varðveitt, ásamt því að það verði notað til útivistar, ferðaþjónustu og hefðbundinna landbúnaðarnytja."

Póstur í sveitum

Nú berast þau tíðindi að það eigi að spara með því að aka pósti á sveitaheimili aðeins þrívegis í viku í stað fimm sinnum eins og í þéttbýli, m.a. vegna þess að skjöl berist á rafrænan hátt. Nú er það svo að tölvutengingar til sveita eru víða þannig að ekki er á vísan að róa í þeim efnum.

Þarf að aka pósti út á hverjum degi? Lengi, lengi kom pósturinn í sveitinni tvisvar eða þrisvar í viku, og það var bara gaman að fá mörg blöð af Tímanum í einu. Mjólkurbíllinn kom með póstinn og jafnframt með vörur úr útibúi Kaupfélagsins í Reykjahlíð eða varahluti eða annað frá Húsavík. Fyrir tiltölulega stuttu var fundið upp á því að aka póstinum fimm sinnum í viku en á sama tíma mátti póstbíllinn ekki aka mjólk eða öðrum nauðsynjavarningi heim til fólksins og heyrði ég á mörgum að þriggja daga kerfið hefði nú verið betra þegar þjónustan var fjölþættari. Í þessum efnum gæti jafnræðið fólgist í því að fækka póstakstursdögum en bjóða þjónustu sem ekki er þörf í þéttbýli.

Hverfa samtök sjálfgræðisflokksins?

Mig minnir að hún hljómaði svona, tilkynningin í Útvarp Matthildi forðum. Skyldi einhver af höfundum hennar standa á bak við raunveruleikasjónvarpið hjá íhaldinu - eins og Katrín Jakobsdóttir kallaði farsann í ræðu sinni á flokksráðsfundi vinstri grænna um helgina. 

Ég held að þessi farsi auki engan veginn tiltrú á stjórnmálamönnum og stjórnmálaflokkum yfirleitt, enda þótt við störfum í öðrum flokkum eigum ekki þátt í ruglinu sem á sér stað hjá Reykjavíkuríhaldinu - og mikilvægt er að bregðast við því.  Eindrægni var á flokksráðsfundi VG um helgina. Hápunkturinn var líkast til útskýring Turid Leirvoll, framkvæmdastýru Socialistisk Folkeparti í Danmörku, þar sem hún útskýrði hvernig flokkurinn fór að því tvöfalda fylgið frá kosningunum á undan, sjá frétt.

Þrjú gefa kost á sér í borgarstjóraembættið