Hefur stjórnun fiskveiða tekist vel?

Við heyrum oft í fréttum að aðrar þjóðir líti til íslenska kvótakerfisins við stjórnun fiskveiða; Íslendingar séu gefendur en ekki þiggjendur þegar kemur að fiskihagfræði (sbr. Ragnar Árnason á Rás 1, Speglinum, ruv.is kl. 18:25 í kvöld). En þegar maður heyrir fréttirnar af síminnkandi þorskkvóta hvarflar annað að manni: Það er ekki góð staða í sjávarbyggðum sem eiga sitt undir sjávarafla. Einhvern veginn er maður því ekki sérlega sannfærður um að stjórnun fiskveiða hafi tekist vel - og einhvern held ég að kvótakerfið eigi þar meiri sök en fiskifræðin hjá Hafró, þótt vitanlega megi og eigi að þróa og bæta hvers kyns vísindi.

Rætt um fiskveiðistjórnun, kosti hennar og galla

Húsnæðislán - húsnæðissamvinnufélög

Ekki held ég nú að það sé til ein rétt tala fyrir húsnæðislánin en er sannfærður um að það er ekki mjög heppilegt að rokka með lánshlutfall fram og til baka á nokkurra mánaða fresti. Í síðustu viku var það lækkað í 80% eftir að hafa verið hækkað úr 80% í 90% í febrúar sl. með reglugerð sem Magnús Stefánsson, þáverandi félagsmálaráðherra, gaf út og hámarksfjárhæð almennra lána var þá jafnframt hækkuð úr 17 milljónum króna í 18 milljónir. Áður hafði lánshlutfallið verið lækkað í 80% í júní árið 2006 og hámarkslán jafnframt lækkað í 17 milljónir. Fyrir þremur eða fjórum árum var lánshlutfallið 70% en gat farið í 90% hjá tekjulágu fólki sem keypti íbúðir innan við 10 milljónir að verðmæti. Nú skilst mér enginn geti fengið meira en 80%, hvort sem það er tekjulágt fólk eða ódýr íbúð. Ég held að 90% lán vegna ódýrrar íbúðar hafi sáralítil verðbólguáhrif. Munum líka að verðbólga er illskárri en að hafa ekki ráð á að kaupa íbúð.

En í fréttatilkynningu félagsmálaráðuneytisins segir líka að ákveðið hafi að "vinna að því að efla hinn félagslega þátt húsnæðislánakerfisins, þar með talið leigumarkaðinn og með lánveitingum til fólks undir skilgreindum eigna- og tekjumörkum, samhliða því að skýrar verði skilið á milli almennra og félagslegra lánveitinga. Félagsmálaráðherra mun skipa nefnd sem falið verður að vinna að þessu verkefni og verður frumvarp um það efni lagt fram á komandi þingi" (tekið úr Moggafréttinni).

Þetta eru góðar fréttir - og ég vona að húsnæðissamvinnufélögunum verði ekki gleymt. Þegar ég kom heim úr námi fyrir 16 árum var það nánast eina leiðin til að komast í eigið og öruggt húsnæði án alvarlegra fjárhagslegra þrenginga. Mig minnir að ég þyrfti þá að borga 13,4% vegna þess að ég varð að borga fyrir hlutinn í bílageymslunni að fullu - en það var viðráðanlegt. Síðar keypti ég 30% búseturétt og á hann enn þá. Þeim fjölgar sem velja þenna valkost vegna þess öryggis sem hann felur í sér, því að í sjálfu sér er ekkert endilega ódýrara að búa í búseturéttarhúsnæði - kannski líka vegna þess að samvinnuhugsjónin er góð á þessum vettvangi sem öðrum og möguleikar til að hafa áhrif á hvers konar húsnæði er byggt. Og ég efast um að búseturéttarhúsnæði sé verðbólguhvetjandi þar sem það er hægt að byggja eftir áætlunum um húsnæðisþörf en ekki verkefnaþörf verktaka.

Lánshlutfall Íbúðalánasjóðs lækkað í 80%

Friðarsúlan

Mikið hlakka ég til 9. október í haust þegar á að vígja friðarsúluna, Imagine Peace Tower, sem Yoko Ono bauð Reykjavíkurborg til uppsetningar í Viðey. John Lennon, maðurinn hennar, hefði orðið 67 ára þenna dag.

Af vefsíðu Yoko: The IMAGINE PEACE Tower, which was envisioned by Ms Ono over 40 years ago, has plans to be constructed in Reykjavík. Through the collective efforts of the Reykjavík Art Museum and the City of Reykjavík the dedication of the site for this tower will be held on the picturesque Icelandic island of Videy. The base of the IMAGINE PEACE Tower will be filled with prayers and wishes from people of all nations and will serve as a beacon of light for all people who dream of world peace. 

"Each one of us was born at this time, not by chance, but to fulfill a mission. Our work is not yet done. I know that John's spirit will be joining us on that day, October 9th, in Reykjavík and I look forward to seeing you there to celebrate this exciting day.
WAR IS OVER, if you want it. I love you."
- yoko ono

Loksins rignir

Ótrúlegir þurrkar undanfarið en loksins fór að rigna í dag, hvort sem var vegna þess ég vökvaði framlóðina duglega um hádegið. Ótrúlegar litabreytingar á gróðrinum eftir nokkurra tíma rigningu. Hins vegar sýnist mér sá gróður sem hefur þolað þurrkinn þrifist vel í hlýindunum í júní.

Þvílíkt sælgæti

 ... er lífræna jógúrtin frá biobu.is. Þetta er jógúrt búin til úr lífrænni, ófitusprengdri mjólk að viðbættum lífrænum sykri og lífrænum bragðefnum, eins og t.d. kaffi eða mangó, nú eða bragðefnalaus. Fram kemur á umbúðunum að kýrnar séu fóðraðar eingöngu á grasi en ekki á korni og að skiptiræktun og stjórnun beitarálags tryggi góða meðferð lands. Það sem gerir jógúrtina (og líka nýmjólkina) frá Bíóbúi sérstaka er að fitan aðskilur sig frá undanrennunni, eins og heima í gamla daga áður en allir fóru að drekka samlagsmjólk. Þannig getur maður ráðið því hvort maður borðar rjómahlutann sér og undanrennuhlutann sér eða hrærir þessu saman - helsti gallinn er sá að dósirnar eru svo pínulitlar að rjómajógúrtin er ekki mjög mikil. Sem sé: Umhverfisvæn og holl vara! Og kannski það sem er aðalatriðið: Þessi jógúrt er hreint sælgæti hvort heldur er með eða án bragðefna. Ég hef ekki fengið betri jógúrt hér á landi.

Betra að mæta of seint en aldrei!

Segir samgönguráðherrann! Og vill við ökum á 95 km hraða en ekki 120 km sem ég vissi ekki að hefði nokkru sinni verið valkostur. Munið þó að 90 km er löggiltur hámarkshraði víðast hvar og það er skynsamlegur hraði á bestu vegarköflunum við bestu aðstæður - ekki bara af öryggisástæðum heldur líka af umhverfisástæðum. Langskynsamlegast er þó að leggja nógu snemma af stað - en takist það ekki á heilræði ráðherrans ákaflega vel við: Betra er að komast seint á leiðarenda og þá heill heilsu, fremur en freista þess að fara fram úr öðrum og líka sjálfum sér. (Viðtal í Speglinum á RÚV, Rás 1, var að ljúka.)

 

Mútur eða mótvægisaðgerðir

Gengur fram af manni hversu opinská tilboð Landsvirkjunar til Flóahrepps eru. Bætt samband fyrir GSM-vasasíma, hluti af tilboði Landsvirkjunar, er t.d. mótvægisaðgerð til að vara fólk við því ef stíflan brestur - skilji ég Friðrik Sophusson virkjunarforstjóra rétt í útvarpsviðtali rétt áðan. Bendi á umfjöllun Ölmu Lísu varaþingmanns VG.

Minnir þó nokkuð á kolefnisjöfnunina og aflátsbréfin. Forstjóri Náttúrufræðistofnunar, Jón Gunnar Ottósson, er ekkert feiminn við að tala um skógræktaráform álbræðslusinna á Húsavík í þessu samhengi. Ef Alcoa vill bæta sig, af hverju þá ekki kaupa regnskóg? Af hverju ekki hætta að vinna báxít- endurvinna álið í staðinn? Af hverju rækta skóg á Íslandi? Jú, til að gera íslenska skógræktarsinna ánægða, fólk sem raunverulega vill náttúrunni vel og e.t.v. er hægt að freista með því að skógur geti komið í staðinn fyrir land sem fer undir lón eða háhitasvæðin á Þeistareykjum og víðar í Þingeyjarsýslum. Kaupa þannig fylgi íslenskra skógræktarsinna?

Fólkið í Flóahreppi á að fá almennilegt GSM-samband og nothæfa vegi í öðrum tilgangi en að geta flúið undan brostinni stíflu. Skógræktarsinnar eiga að sæta umhverfismati fyrir iðju sína og ef skógrækt á rétt á sér á hún ekki fara fram til "jöfnunar" vegna álbræðslumengunar.

Magma/kvika

Fór í dag og skoðaði hönnunarsýninguna Magma/kvika í Listasafni Reykjavíkur að Kjarvalsstöðum. Ægilega skemmtileg sýning þar sem eru alls konar verk, allt frá fötum og garðhúsgögnum yfir í nýjar gerðir af ljósarofum, gervilimi Össurar og súkkulaðifjöll, sem er reyndar er hægt að kaupa, en svo er líka uppskriftin gefin upp. Súkkulaðifjöllin eru samstarfsverkefni Brynhildar Pálsdóttur hönnuðar og Hafliða Ragnarssonar súkkulaðimeistara. Hvet ykkur öll til að skoða - og borða. Viðbót: Við borðuðum tvö súkkulaðifjöll í vinnunni hjá mér í gær. Brögðuðust afbragðsvel  

Íslenskar landbúnaðarafurðir

Gæði íslenskra landbúnaðarafurða, sem fá verðlaun erlendis, eru kannski helsta ástæðan fyrir því að fara varlega í innflutningi á vörum sem hér er framleitt nóg af - og auðvelda framleiðslu á öðrum, t.d. með því að niðurgreiða rafmagn í átt til niðurgreiðsluna til álbræðslunnar. Íslenskir bændur þurfa sjálfir að fara varlega til að halda slíkum hlut og hugsa fram í tímann um lífræna ræktun og að koma algerlega í veg fyrir að erfðabreyttum jurtum sé hleypt út í náttúruna. Hér er talsvert ræktað af lífrænu grænmeti, jafnvel er lífrænt lambakjöt á boðstólum, að ógleymdri AB-mjólkinni sem ég borða daglega og mér skilst að sé úr Mýrdalnum. Millileið er sú að kaupa upprunavottaðar eða -merktar vörur, t.d. kjöt frá Austurlambi á Héraði. Flest grænmeti er nú upprunamerkt: Í kvöld fékk ég tómata frá Brún á Flúðum og ég man svo vel þegar ég var lítill og stundum sendi afi í Garði okkur 3. flokks tómata sem félagar í Garðyrkjufélagi Reykhverfinga fengu frá Hveravöllum. Voru bara grænir þegar þeir voru tíndir - en orðnir rauðir þegar komu upp í Mývatnssveit.

Sjálfbært Ísland fékk verðlaun veitingahúsaeigenda í Washington

Malbikaður vegur eða upphækkaður

Mikið búið að tala og blogga um veg yfir Kjöl undanfarið - og mér virðist að það séu aðallega tveir kostir ræddir: Óbreytt ástand eða upphækkaður vegur. Nú er upphækkaður langleiðina inn að Hveravöllum upp úr Blöndudal - bara ekki þá leið sem fyrirtækið Norðurvegur vill fara sem er yfir friðlýst land.

Fáir ef nokkrir eru á móti vegabótum á Kili, a.m.k. ekki þeir sem hafa ekið veginn. Engan langar að aka í rykmekki og í sjálfu sér langar engan að aka eftir vegi með þvottabrettum, þótt mér finnist þau séu skárri en rykið. Slíkar vegabætur þurfa að vera í samhengi við stefnumótun um friðlýsingu og aðra landnotkun á hálendinu. Persónulega fyndist mér réttast að malbika veginn en láta hann liggja í landinu sem sumarveg þar sem umferðarhraðinn er mest 70 km og alls ekki ætlað fyrir þungaflutninga. Malbikið er hins vegar ekki ódýrt - nema líklega til lengri tíma. Slíkur vegur um Kjöl yrði vegur ætlaður ferðafólki fyrst og fremst - og er það ekki af hinu góða að hugsa fyrir þeirri atvinnugrein?

Finn ekki Moggann þar sem umhverfisráðherra lýsti andstöðu við upphækkaðan veg; man einhver hvort hún sagði eitthvað um malbik? Það er þrasað um hvort samgöngu- og umhverfisráðherra muni koma sér saman um málið og hvað umhverfisráðherra hafi sagt; samgönguráðherrann fullvissar lesendur Moggans í dag um að þau muni koma sér saman. Það er nú bara ekki nóg - það þarf að vera víðtæk samstaða um vegabæturnar. (Sjá fyrri færslu.)