Því ekki bráðabirgðaskýrsla?

Páll Hreinsson gaf yfirlýsingar seint í sumar þess efnis að í skýrslunni yrði margt allhrikalegt. Hvort skyldu nú hin nýju gögn sýna enn fremur fram á það - eða hvað er á seyði? Seinkunin er ekki traustvekjandi og það geta alltaf komið fram ný gögn. Því ekki skila bráðabirgðaskýrslu?

Rannsóknarskýrslu seinkar

Náttúruvernd og atvinnuástand

Í mótmælum bæjarstjórnar Sandgerðis kemur fram misskilningur um að það eigi að gefa afslátt af umhverfissjónarmiðum vegna hrunsins. Umhverfisráðherra óskaði eftir því að suðvesturlínan yrði undirbúin betur svo að það væri hægt að átta sig á áhrifum hennar á umhverfið. En auðvitað er það álversþráhyggjan, sem ég leyfi mér að nefna svo, sem ræður óánægju með að þurfa að undirbúa framkvæmdir nógu vel. Álverið slapp undan því að þurfa að meta umhverfisáhrif af orkuöflun og raforkuflutningum; ætli hefði ekki verið farsælla fyrir þá sem nú kvarta að stuðla að því heildaráhrifin yrðu metin saman. Nema því sé treyst að partahyggjan komi verkum áfram sem eru umhverfislega óþolandi. Eins og þegar bæjarstjórinn í Reykjanesbæ hélt að raforka kæmi úr raflínum en ekki virkjunum.

Mótmæla ákvörðun umhverfisráðherra

Fyrsti flokkurinn með fleiri konur sem ráðherra

Eftir að Álfheiður Ingadóttir tók sæti í ríkisstjórninni eru nú þrjár konur og tveir karlar í hópi ráðherra vinstri grænna – og er þá líka jafn fjöldi karla og kvenna í ríkisstjórninni eins og var í minnihlutastjórninni sl. vetur. Ef minni mitt hrekkur til hefur aldrei gerst fyrr að fleiri konur en karlar úr sama flokknum séu ráðherrar á sama tíma – en hugsanlega var um tíma jafn fjöldi karla og kvenna úr Framsóknarflokknum um eða upp úr aldamótunum. Þeim tímamótum að flokkur tefli nú fram fleiri konum en körlum í ríkisstjórn ber að fagna þótt á því hvíli sá skuggi að Ögmundur Jónasson er ekki lengur ráðherra.

Nýr ráðherra tók við lyklavöldum

Langaði Þingeyinga til að vinna í álveri?

Það hefði verið óverjandi af ríkisstjórninni að halda áfram þreifingum við Alcoa og með því þeim væntingum hóps fólks heima fyrir sem langar til að vinna við álver eða uppbyggingu þess. Eða langaði Þingeyinga til að vinna í álveri? Það hef ég svo sem aldrei vitað hvort Þingeyinga langaði til að vinna í álveri, en af auglýsingum nokkurra húsvískra og fáeinna annarra norðlenskra fyrirtækja að dæma, langar fyrirtækjaeigendur eflaust til að eiga viðskipti við álverið vegna uppbyggingar og rekstur.

Viljayfirlýsing ekki framlengd

Hvaða óvissa? Þetta er heitt pólitískt mál

Það er eitt af einkennum orðræðu nútímans að láta eins og spurningin um uppbyggingu álvers sé tæknileg spurning um vissu eða óvissu en ekki hápólitískt hitamál. Því að svo lengi sem einhverjir halda uppi baráttu fyrir því að fá álver neyðumst við náttúruverndarsinnar til að berjast fyrir verndun náttúrunnar. Annað einkenni er að kvarta og kveina undan því að mat á umhverfisáhrifum tefji framkvæmdir. Því miður hefur mat á umhverfisáhrifum ekki reynst neitt sérstaklega vel sem náttúruverndartæki, sem stafar nú kannski af því að mat á umhverfisáhrifum var aldrei og átti aldrei að verða slíkt tæki, heldur ferli til að greiða fyrir framkvæmdum með því að meta umhverfisáhrifin, meðal annars til að geta valið á milli kosta. En ef búið er að ákveða fyrir fram hvað á að gera er það auðvitað svo að umhverfisáhrif mega ekki stöðva nokkurn veginn hversu alvarleg sem þau eru. Eins og þegar Siv sneri við úrskurðinum um of mikil umhverfisáhrif Kárahnjúka. Á að verðlauna þá sem verja fé sínu óskynsamlega og undirbúa framkvæmdir skaðlegar náttúrunni?

Áhyggjur af óvissu um álver

Norræn ráðstefna um jafnréttisfræðslu

Ég á að tala á norrænni ráðstefnu um jafnréttisfræðslu í skólum 21.-22. september. Ísland gegnir formennsku í Norrænu ráðherranefndinni á þessu ári og er jafnréttisfræðsla í skólum eitt af forgangsverkefnum nefndarinnar. Á ráðstefnunni verða fyrirmyndarverkefni á sviði jafnréttisstarfs í skólum verða kynnt. Ráðstefnan, sem er samstarfsverkefni félags- og tryggingamálaráðuneytisins og menntamálaráðuneytisins, verður haldin á Grand Hótel í Reykjavík. Umsjón með undirbúningi og framkvæmd hefur Jafnréttisstofa. Ráðstefnan fer að mestu fram á skandinavískum málum og verður túlkuð. Ráðstefnan, sem er öllum opin, er kjörinn vettvangur fyrir skólafólk, foreldra, fræðimenn, stjórnmálamenn og alla þá sem vilja fræða og fræðast um jafnrétti í námi og starfi. Á ráðstefnunni verður lögð áhersla á að kynna efni sem veitt getur innblástur til góðra verka í jafnréttismálum í bland við fræðileg erindi.

Dagskrá ráðstefnunnar er að finna hér.

Jafnrétti í Mosfellsbæ

Skaust í morgun til að taka þátt í jafnréttisdegi Mosfellsbæjar, tveggja tíma dagskrá í hinu glæsilega félagsheimili, Hlégarði, sem minnir á félagsheimili í þingeyskum sveitum og undirstrikar þannig að bæjarfélagið heldur tryggð við sögu sína. Ástæða þess að ég fór þangað var sú að í fyrravetur fylgdist ég með jafnréttisverkefnum í tveimur af skólum í bænum, leikskólanum Reykjakoti og grunnskólanum Varmárskóla. Dagskráin í morgun einkenndist af þátttöku barna og unglinga í leik- og grunnskólum bæjarins. Börnin í Reykjakoti og leikskóladeild Lágafellsskóla komu á svið og sungu og fluttu örstuttar yfirlýsingar um jafnrétti. Unglingarnir úr eldri deildum Varmárskóla sögðu álit sitt á því hvað væri jafnrétti. Vitund þeirra er byggð á sterkri réttlætiskennd og þegar kynjasjónarhornið er fléttað saman við hana verður greiningin skarpskyggnisleg. Þannig benti stúlka úr hópnum á það óréttlæti sem fælist í fordómum gagnvart drengjum sem vilja brjótast út úr hefðbundnum væntingum um starfsval karla eða velja aðra liti en flestir drengir kjósa (dæmi: bleikt). Og bæði drengir og stúlkur héldu því fram að tekið sé harðar á óheppilegri hegðun drengja en stúlkna, t.d. í kennslustundum. Loks var sýnt myndband sem nemendur í unglingabekkjum Lágafellsskóla gerðu; það var byggt á viðtölum við nemendur og starfsfólk skólans um jafnréttisáætlun skólans. Mjög fróðlegt og skemmtilegt myndband þar sem margt gagnlegt kom fram. Auk barnanna töluðu Þorbjörg Inga Jónsdóttir, varaformaður fjölskyldunefndar, og Haraldur Sverrisson, bæjarstjóri, af hálfu pólitíkusa bæjarins og Jóhanna B. Magnúsdóttir, formaður fjölskyldunefndar, sem afhenti jafnréttisviðurkenningu bæjarins, að þessu sinni til Reykjakots fyrir verkefni þeirra sem fólst meðal annars í því að auka samstarf skólans við feður leikskólabarna, svo sem hringja oftar í þá þegar þarf að hafa samband við foreldrana.

Agriculture is necessary for the farmer as a consumer

(Á íslensku þýðir þetta að landbúnaður sé nauðsynlegur fyrir bóndann sem neytanda.) Ég man eftir þessu á póstkorti sem Smekkleysa gaf út fyrir rúmum 20 árum. Á póstkortinu, sem ég hef nú týnt, var maður í fremur ljótri lopapeysu með sneisafulla innkaupakerru í þá nýlega opnaðri Kringlunni í Reykjavík.

Þessi brandari rifjaðist upp fyrir mér þegar ég sat ráðstefnu um rannsóknina Litróf landbúnaðarins þann 14. september sl. Þar sögðu þau Anna Karlsdóttir, Karl Benediktsson og Magnfríður Júlíusdóttir, landfræðingar við Háskóla Íslands, frá viðamikilli rannsókn á stöðu landbúnaðar og högum bænda. Á ráðstefnunni kom fjölmargt fram sem of langt mál yrði upp að telja, ekki síst að mjög stór hluti bænda vinnur aðra vinnu en við búskapinn hvort heldur litið er á hinar hefðbundnu greinar búskap með sauðfé og kýr eða á nýrri greinar, svo sem ferðaþjónustu sem er orðin útbreidd.

Mikil umræða hefur verið í samfélaginu um mikilvægi landbúnaðar fyrir samfélagið, ekki síst með tilliti til matvælaöryggis okkar sem eyþjóðar langt úti í hafi. Samt heyri ég alltaf öðru hverju raddir sem gagnrýna stuðning við landbúnað sem atvinnugrein, þótt þær séu svo sem engu háværari nú en ég var að alast upp í Mývatnssveit á sjöunda áratug síðustu aldar og kratar réðu viðskiptaráðuneytinu. Stuðningurinn er auðvitað byggður á því að hér gætum við ekki lifað án landbúnaðar. Á nefndri ráðstefnu fór finnsk fræðikona, Hilkka Vihanen, nokkrum orðum um breytingar á finnskum landbúnaði eftir að Finnland gerðist aðili að Evrópusambandinu. Það var fróðlegt að heyra. En í allri þessari umræðu skulum við samt muna það sem Smekkleysa gerði heyrum kunnugt að landbúnaður ekki er bara mikilvægur fyrir okkur sem búum í þéttbýlinu: Fyrst og síðast hlýtur landbúnaður að vera mikilvægur fyrir bóndann til tekjuöflunar. Því er það umhugsunarvert ef bændur þurfa að hafa lifibrauð sitt af öðru en bústörfum.

Metframleiðsla á mjólk

Verktakalýðræði

Það er verktakalýðræði en hvorki íbúalýðræði, fulltrúalýðræði né nokkurs konar almennt lýðræði ef verktaki fær að gera það sem honum hentar á lóð, sama þótt verktakinn eigi lóðina. Almennir bæjarbúar þurfa að sækja um leyfi til að byggja við húsið sitt eða byggja ofan á húsið sitt, jafnvel einn kvist. Sumt af þessu þarf í grenndarkynningu til að íbúum í nágrenninu gefist kostur á að gera athugasemdir.

Vandinn við verktakalýðræðið er að einn verktaki eða lóðareigandi hefur yfirleitt ekki heildarsýn heldur sér hagsmuni sína, oft til skamms tíma. Þess vegna ráðum við til starfa fólk sem hefur þekkingu á skipulagi og þróun byggðar og þess er freistað að sjá lengra fram tímann með heildarhagsmuni í huga. Margt af því sem hefur verið framkvæmt á höfuðborgarsvæðinu og alls ekkert síður á Akureyri er þessu marki brennt. Þess vegna var t.d. líka efnt til samkeppni um þróun miðbæjar Akureyrar og þótt sumt af því sem hefur verið lagt til í kjölfar þess sé misjafnlega gott var samkeppnin af hinu góða því að þar voru settar fram skemmtilegar tillögur sem gafst kostur á að ræða.

Sár í borgarmyndinni

Ránplanta

Það er dýrt spaug að eiga við lúpínuna, það er alveg ljóst á því sem garðyrkjustjóri Reykjavíkurborgar segir. Við vitum ekki enn þá hvernig það gengur með skógarkerfilinn sem á greiða leið í kjölfarið. Á vef Umhverfisstofnunar er sagt frá baráttunni gegn því að skógarkerfill og lúpína leggi undir viðkvæman gróður við Mývatn.

Lúpínan erfið í Rauðhólum og Laugarási