En fyrirbyggjandi heilsugæsla og forvarnir?

Ég vísa í blogg mitt hér að neðan: Ef það á að spara í heilbrigðisþjónustu þá þarf fyrst að sameina heilsugæslustöðvarnar og sérfræðilæknisþjónustuna á höfuðborgarsvæðinu sem um leið myndi auka öryggi. Frjálshyggjuráðherrann vill byggja upp einkaspítala og um daginn fréttist af auðmanni að skoða heilbrigðisstofnunina á Suðurnesjum sem mér skilst að eigi að taka við hluta af verkefnum St Jósefsspítala.

Ógnar ekki öryggi sjúklinga

Hreppaflutningar aldraðra og skerðing þjónustu við geðsjúka

Laugardaginn 9. janúar verður mótmælaganga frá Samkomuhúsinu niður á Ráðhústorg á Akureyri kl 15.00. Við mótmælum hreppaflutningum á eldri kynslóðinni, lokun dagdeildar geðdeildar, uppsögnum ljósmæðra og skerðingu á þjónustu á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri.

Og svo á að setja heilbrigðisstofnanir annars staðar á Norðurlandi undir þá stjórn sem hagar sér svona, sbr. nýjasta útspil frjálshyggjuráðherrans Guðlaugs Þórs Þórðarson. Um sameiningu heilbrigðisstofnana er margt að segja og örugglega á eitthvað af því rétt á sér. Þannig vitnar forstöðumaður rekstrar Heilbrigðisstofnunar Austurlands um mikinn sparnað af sameiningu þar fyrir ellefu árum. Hér á Norðurlandi hefur heilbrigðisþjónusta í Þingeyjarsýslu með miðstöð á Húsavík verið sameinuð í áföngum sem hafa tekið marga áratugi. Þar eru heilsugæsla og spítali undir einni stjórn og gefst vel. Í þessari stóru sameiningu á hins vegar ekki að sameina sjúkrahúsið á Akureyri og heilsugæsluna sem væri rökrétt, meðal annars þar sem þjónustu heilsugæslustöðvar utan dagvinnutíma fer fram á sjúkrahúsinu. Og sérfræðilæknisþjónustuna á ekki heldur að sameina, hún skal fara fram úti í bæ. Væri slík sameining ekki vænlegri til bæði betri heilsu og sparnaðar? Og hvað um sérfræðibáknið  á höfuðborgarsvæðinu?  Það sem er á móti þessari sameiningu hér á Norðurlandi (og annars staðar á landinu), og hefur örugglega verið á móti henni líka á Austurlandi þar sem ég þekki minna til, er að stjórnun þjónustunnar færist fjær fólkinu í héraði, í þessu tilviki til stjórnenda sem eru nákvæmlega núna að skerða þjónustu við aldraða, geðsjúka og ungbörn. Hér á t.d. núna að færa deild aldraðra frá Akureyri fram í Eyjafjarðarsveit í Kristnes, sem er innan sömu stofnunar. Getum við búist við sambærilegum tilflutningum við sameininguna? Við þetta má bæta því að margvísleg samvinna er milli heilbrigðisstofnana á Norðurlandi - en verður hún meiri eða betri eða skilvirkari við sameiningu undir einni stjórn á Akureyri?

Markmið frjálshyggjuráðherrans er hvorki sparnaður né betri heilsa. Honum er kannski ekki sama um þetta, ég veit ekki hvernig hann er innréttaður sem persóna – en ef þetta væru markmiðin væri sérfræðibáknið tekið fyrir. Nei, markmið Guðlaugs Þórs er einkavæðing heilbrigðisþjónustunnar. 

Á Ráðhústorgsfundinum á laugardaginn hér á Akureyri mun Rósa Eggertsdóttir taka til máls og í lokin munum við takast í hendur og hugleiða réttlæti. (Nánari upplýsingar um gönguna: Guðrún Þórs, s. 663 2848.)

En íslenska ríkisstjórnin?

Af hverju er íslenska ríkisstjórnin ekki tilbúin til þess? Rétt áðan var viðtal við menntamálaráðherra sem vissuleg lýsti áhyggjum af ástandinu, en vísaði á forsætis- og utanríkisráðherra. Standa þau í vegi fordæmingar á framgöngu Ísraels? Er rétt að eiga samskipti við ríki sem hagar sér eins og Ísrael. Aha, núna sendir Ingibjörg Sólrún frá sér fordæmingu í sömu hádegisfréttum! Gott að heyra að hún hefur skelegga afstöðu.

Framganga Ísraels fordæmd

Ráðþrota veröld?

Er veröldin ráðþrota? Sættum við okkur við hið glæpsamlega framferði Ísraelsstjórnar?

Útifundur á Lækjartorgi rétt fyrir áramótin var fjölmennur og þess krafist af utanríkisráðherra Íslands að líta á þetta sem árás en ekki "deilu". Fólkið sem býr á Gaza er meira og minna varnarlaust og innikróað. Tilraunir til að hjálpa samfélaginu að verða á ný sjálfbært, sem það var fyrir hernám Ísraels 1967, eru aftur og aftur brotnar á bak aftur með árásum Ísraelshers. Ekkert réttlætir framferði Ísraelsstjórnar.

Fróðlegt væri líka að heyra í fréttum af mótmælum innan Ísraels og hvernig þau eru hantéruð af yfirvöldum þar. Þar hlýtur að búa margt fólk, bæði gyðingar og arabar, sem ekki sættir sig við þetta.

Og les nú í annarri frétt í Mogga að ríkisstjórnir Noregs og Svíþjóðar hafi fordæmt framgöngu Ísraelsstjórnar: http://mbl.is/mm/frettir/erlent/2009/01/04/framganga_israels_fordaemd/. Íslenska ríkisstjórnin virðist þó ekki tilbúin til þess. Hvað veldur?

Harðir bardagar í nótt

Skaði á náttúru Íslands viðskiptaleyndarmál?

Leyndin yfir orkuverði til álvera er óþolandi af sjónarhóli lýðræðislegrar umræðu. Ekki að náttúru Íslands mætti fórna þótt verðið væri hærra heldur er þarna líka spurningin um hvort við sættum okkur við svo mikla einhæfni sem bygging álvera er - að því gefnu að orkan komi úr ásættanlegum orkukostum - eða hvort við krefjumst þess að vinnanlegir orkukostir séu ekki allir nýttir áður en rammaáætlun um orkukosti verður lokið. Við sættum okkur væntanlega frekar við einhæfnina ef verðið er hátt, en fáum lítið að vita. Leyndin yfir orkuverðinu sýnist mér líka hluti af óþolandi valdbeitingu sem orkufyrirtæki í almannaeigu komast upp með gagnvart almenningi og lýðræðislegri umræðu.

Sala á orku hefjist 2011

Vonandi minni mengun um áramótin

Minni flugeldasala merkir vonandi að það verði minni loft- og hljóðmengun um áramótin, auk þess sem vonandi verður þá líka minna drasl úr flugeldum eins og hráviði um alla þéttbýlisstaði landsins. Loftmengun er hættuleg öllu fólki, verst þó fólki með öndunarfærasjúkdóma, og hljóðmengun kemur verst niður á dýrum, hvort heldur hestum eða húsdýrum sem skilja ekki hvað er á seyði. Ég vona líka að minni flugeldasala björgunarsveita leiði til þess að hugað verði sérstaklega að tekjugrunni björgunarsveitanna sem gegna svo mikilvægu hlutverki í öryggiskerfi í landinu.

Flugeldasalan hafin

Táknræn aðgerð sem engu máli skiptir í erfiðleikunum

Lög um að Kjararáði sé falið að lækka laun ráðherra og annarra sem heyra undir það en fyrir skömmu sá að ég utanríkisráðherra neitaði að setja á hátekjuskatt þar sem sú aðgerð væri táknræn þar sem svo litlir fjármunir fengjust. En hvað er launalækkun ráðherra annað en táknræn aðgerð? Ég hef spurt hvort ekki sé rétt að lækka laun toppa í ríkisfyrirtækjum, sjá fyrra blogg, og sjá hvort Kjararáð getur þá ekki fylgt eftir.

Hér er margt að skoða en ég ætla að minnast á tvennt: Það er alveg óhætt að framkvæma táknrænar aðgerðir þannig að við sem höfum þokkaleg laun leggjum fram aukinn skerf umfram þá sem hafa lág laun. Sérstaklega yrði ég ánægður ef þau auknu framlög færu til sveitarfélaganna, t.d. í gegnum Jöfnunarsjóð þeirra. Samt er ekki sama hvernig farið er með táknrænar aðgerðir.

En það er meiri hætta á ferðum með launalækkun ráðherranna: Ég óttast að í uppsiglingu séu lög um allsherjar launalækkun okkar sem erum á venjulegum samningstöxtum. Ég vona að ríkisstjórnin sé ekki svo vitlaus að gera þetta því að verði slík lög sett er það alvarlegt brot á lýðræðislegum reglum þar sem samtök launafólks hafa samið um kjör sín. Samfélag þar sem laun eru ákveðin í kjarasamningum félaga er betra en þar sem þau eru ákveðin einhliða eða með valdboði. Og lagasetning um laun er valdboð. Þessi lög núna eru það líka - en ekki með sama hætti og almenn launalækkunarlög gætu orðið.

 

Kjararáð lækki laun

Tilnefning til bókmenntaverðlauna

Fyrir fáeinum dögum kom út mikið rit, Almenningsfræðsla á Íslandi 1880-2007, sem er í tveimur bindum. Ritið var samið að tilhlutan Kennaraháskóla Íslands en gefið út af Háskólaútgáfunni. Þrjár háskólastofnanir áttu formlegt samstarf við KHÍ um aðild að verkinu: félagsvísindadeild Háskóla Íslands, kennaradeild Háskólans á Akureyri og Sagnfræðistofnun Háskóla Íslands.

Í tilefni af útkomu þessa rits og þeirri staðreynd að ritstjóri þess, Loftur Guttormsson, prófessor emeritus við Háskóla Íslands, hefur verið tilnefndur til hinna íslensku bókmenntaverðlauna 2008 í flokki fræðirita, ákváðum við sem vinnum við Háskólann á Akureyri og áttum þátt í að þetta ritverk varð að veruleika að koma með eitthvað „með kaffinu" í gærmorgun. Hlutur HA í ritinu er sá að Bragi Guðmundsson prófessor sat í ritnefnd, Rósa Eggertsdóttir sérfræðingur og Rúnar Sigþórsson dósent skrifuðu saman kafla um skólaþróun og skólamenningu og sá sem hér bloggar skrifaði tvo kafla, annan um aðalnámskrána 1976-1977 og þau tímamót sem hún markaði með innleiðingu nútímalegra vinnubragða við námskrárgerð og áherslu á margvíslegar gerðir kennslufræða, hinn um átök um menntaumbætur í kjölfar aðalnámskrárinnar. Ég hvet allt áhugafólk um skólamál sem fagfólk til að kynna sér þetta mikla rit.

Hætt við að leggja niður svæðisútvarpsútsendingar

Útvarpsstjóri hætti við að leggja niður svæðisútvarpið. Reyndar átti ekki að leggja niður starfsstöðvar, eins og til dæmis þá á Akureyri, ef ég hef skilið rétt - en maður gat allt eins búist við því í kjölfarið.

Ákvörðuninni var breytt í kjölfar mótmælaöldu þar sem ýmist voru send stöðluð bréf eða stöðluð bréf með eigin kafla eins og ég gerði. Í mínu bréfi kom þetta fram: Svæðisútvarpið á Akureyri hefur átt afar gott samstarf við Háskólann á Akureyri, þar sem ég starfa, og við SUNN, Samtök um náttúruvernd á Norðurlandi sem ég er formaður í. Samstarfið hefur ekki einungist falist í því að háskólafólk og félagasamtök hafi átt möguleika á að koma á framfæri okkar rannsóknum og sjónarmiðum heldur hefur dagskrárgerðar- og fréttafólk RÚVAK leitað til okkar um ýmislegt í dagskránni. Þetta samstarf tel ég að hafi skilað því að RÚVAK er bæði virkur og virtur fjölmiðill í samfélaginu.

Samkvæmt bréfi sem framkvæmdastjóri Ríkisútvarpsins sendi rétt fyrir kl. 10 í gær kemur fram að tekjuáætlanir vegna vaxandi auglýsingatekna hafi verið endurmetnar. Hvort ákvörðunin var þá tekin í fljótfærni eða að vanhugsuðu ráði skal ósagt látið. Hitt er víst að það er skynsamlegt að bregðast svo við andmælunum sem gert var. "Það er Ríkisútvarpinu hvatning á erfiðum tímum að finna fyrir þessum stuðningi hlustenda", segir Páll Magnússon, útvarpsstjóri, sbr. bréf framkvæmdastjórans.

Laun toppa í ríkisfyrirtækjum - og ríkisstjórnarinnar

Ríkisstjórnin bað Kjararáð um að lækka launin sín, og Kjararáð ákvað að fara að lögum sem Alþingi hefur sett og neita þeirri bón. Ef ég skil lög um Kjararáð rétt er það þannig að það ákveður laun ríkisstjórnar, alþingismanna og æðstu embættismanna út frá launum eins og þau gerast í sambærilegum störfum. Og hver eru sambærileg störf? Meðal annars laun hjá forstjórum opinberra hlutafélaga, t.d. útvarpsstjórans og bankastjóra nýju bankanna.

Mér finnst ríkisstjórnin hafi í hendi sér að stilla launum þessara aðila í hóf, en hún gerir það ekki. Ég kann því betra ráð til að fólkið í ríkisstjórninni leggi fram sinn skerf í erfiðleikunum fram undan: Hækkun skattprósentu hjá þeim sem hafa laun yfir meðallagi, helst stighækkandi skattprósenta, til dæmis frá hálfrar milljón króna tekjum á mánuði.

Ég get sett þetta í hið persónulega samhengi að ég er búinn að hlusta núna á í átta vikur óskir um samstöðu og allir verði að leggja eitthvað fram. Hvað get ég lagt fram? Langbesta leiðin er sú að greiða hærri skatt - helst reyndar útsvar því að það þarf að styrkja sveitarfélögin.

Óréttlætanleg ofurlaun